बँकिंग आणि जनधन योजना
भारताच्या आर्थिक विकासात बँकांचे खूप मोठे योगदान आहे. बँकांच्या मदतीने देशातील पैसा योग्य पद्धतीने वापरला जातो आणि नवीन उद्योगधंदे सुरू होतात. परंतु अजूनही देशातील अनेक लोकांना बँकिंग सेवा मिळाल्या नाहीत. विशेषतः ग्रामीण भागातील आणि गरीब वस्त्यांमधील लोकांसाठी बँक खाते उघडणे, कर्ज घेणे आणि इतर सुविधा मिळवणे कठीण आहे. त्यामुळे त्यांना त्यांच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी आर्थिक मदत मिळत नाही.
जनधन योजनेचा उपयोग
सरकारने प्रधानमंत्री जनधन योजना सुरू केली आहे, ज्यामुळे गरीब आणि वंचित लोकांना बँकिंग सुविधांचा फायदा मिळतो. या खात्यासाठी शून्य शिल्लक ठेवण्याची गरज नसते. या योजनेत ओव्हरड्राफ्टसाठी ₹2000 ते ₹10,000 पर्यंतची सोय आहे. शिवाय, सरकारी योजनेचे पैसे थेट या खात्यात जमा होतात आणि ₹1 लाखापर्यंत विमा संरक्षण मिळते.
खाते उघडण्याचे सोपे नियम
या योजनेत सहभागी होण्यासाठी तुम्ही भारतीय नागरिक असणे आवश्यक आहे आणि वय दहा वर्षांपेक्षा जास्त असावे. आधार कार्ड, मतदार ओळखपत्र किंवा इतर कोणत्याही ओळखपत्राच्या आधारे खाते उघडता येते. जर ओळखपत्र नसेल, तर छायाचित्र आणि अंगठ्याचा ठसा पुरेसा आहे.
बँकेत जाऊन फॉर्म भरावा लागतो आणि काही कागदपत्रे, फोटो, व स्वाक्षरी द्यावी लागते. या प्रक्रियेला जास्त वेळ लागत नाही.
रुपे डेबिट कार्ड
खाते उघडल्यावर प्रत्येकाला एक रुपे डेबिट कार्ड मिळते. याचा वापर करून पैसे काढता येतात, ऑनलाइन खरेदी करता येते, आणि दुकाने किंवा मॉलमध्ये पैसे देण्याची सोय मिळते. हे व्यवहार सोपे, जलद आणि सुरक्षित बनवते.
डिजिटल व्यवहार आणि कर्ज सुविधा
ग्रामीण भागात मोबाईल बँकिंग व यूपीआय वापर वाढला आहे. शेतकऱ्यांनाही याचा फायदा होतो. तसेच, या योजनेतून ₹10,000 ते ₹50,000 पर्यंत कर्ज मिळते. हे पैसे व्यवसाय सुरू करण्यासाठी, घराच्या गरजांसाठी किंवा वैयक्तिक उपयोगासाठी वापरता येतात.
विमा संरक्षण
या योजनेत खातेधारकांना अपघाती विमा मिळतो. अपघाती मृत्यू झाल्यास कुटुंबाला ₹3 लाखांपर्यंत मदत मिळते. यामुळे आर्थिक संकटाच्या काळात आधार मिळतो.
बँकिंग सेवा सर्वांसाठी
प्रधानमंत्री जनधन योजना भारतातील प्रत्येक कुटुंबाला बँकिंग सेवांचा लाभ मिळवून देते. गरीब आणि वंचित लोकांचे आर्थिक जीवन सुधारण्यासाठी ही योजना उपयुक्त ठरली आहे.
यामुळे, बँकिंग सेवा आता प्रत्येकासाठी सहज उपलब्ध झाली आहे, ज्यामुळे देशाच्या आर्थिक विकासात मोठी भर पडली आहे.